Partnerzy w FTD Care, jesień 2020
Pobierz cały numer (pdf)

Osoby z PPA doświadczają postępującej utraty języka, ale często zachowują pamięć, osobowość, rozumowanie i wgląd w swój stan aż do zaawansowanych stadiów (Mesulam, 2001; Banks SJ, Weintraub S. 2009). Angażowanie się w życie społeczne i uczestnictwo w działaniach związanych z językiem staje się większym wyzwaniem ze względu na trudności w znajdowaniu słów. W połączeniu ze świadomością swojego stanu osoby żyjące z PPA często czują się wycofane, odizolowane i wykluczone. Rzeczywiście badania wykazały, że osoby z PPA są bardziej narażone na depresję (Medina i Weintraub, 2007).

W jednym badaniu osób, u których zdiagnozowano PPA, znaczna część osób ocenianych pod kątem depresji uzyskała wynik w zakresie depresji klinicznej. Dokładniej, badanie to wykazało, że liczba objawów depresyjnych korelowała z nasileniem zaburzeń językowych. Do najczęstszych objawów depresji zaliczało się wycofanie społeczne, brak energii psychicznej i fizycznej, pobudzenie, niepokój, smutny nastrój i pesymistyczne nastawienie. Badanie wykazało również, że osoby z wcześniejszą depresją były bardziej podatne na nawrót objawów ze względu na postawiona diagnozę (Medina i Weintraub, 2007).

Inne badanie, w którym porównano neuropsychiatryczne cechy PPA z grupą kontrolną o prawidłowym funkcjonowaniu poznawczym, sugeruje, że PPA wiąże się z depresją, apatią, pobudzeniem, lękiem, zmianą apetytu i rozdrażnieniem. W badaniu spekulowano, że objawy depresji są albo reakcją emocjonalną na zaburzenia językowe, albo pozapoznawczą manifestacją procesu neurodegeneracyjnego (Fatemi, 2011).

Wiedząc, że upośledzenie funkcji językowych i zachowane zrozumienie ich stanu mogą narazić osoby z PPA na depresję, środowisko medyczne musi zachować rozwagę i wytrwałość w ocenie osób, u których zdiagnozowano zmiany nastroju. Należy zwrócić uwagę na potrzeby emocjonalne, które trudniej wyrazić ze względu na utratę języka. Wczesne wykrycie objawów depresji jest ważne, aby zapewnić najbardziej odpowiednie leczenie.

Dopóki nie będziemy mieli skutecznych metod leczenia PPA, pracownicy służby zdrowia powinni skupić się na pomaganiu osobom dotkniętym chorobą w utrzymaniu najlepszej jakości życia. Leczenie depresji w celu poprawy nastroju może mieć wpływ na jakość życia zarówno osób chorych na PPA, jak i ich rodzin. Terapia rozmową może pomóc, ale jej użyteczność w leczeniu jest coraz bardziej ograniczona w miarę postępu PPA, dlatego terapie niewerbalne, takie jak muzyka, sztuka, taniec i uważność, można uznać za alternatywne interwencje nastrojowe. Zachęcanie rodzin do rozmowy z neurologiem na temat zmian nastroju u bliskiej osoby zapewni im znalezienie najlepszych dostępnych opcji leczenia.

Bibliografia:

• Banks SJ, Weintraub S. Uogólniony i specyficzny dla objawów wgląd w behawioralne otępienie czołowo-skroniowe i pierwotnie postępującą afazję. J Neuropsychiatria Clin Neurosci. 2009; 21:299–306.
• Fatemi i in. Neuropsychiatryczne aspekty afazji pierwotnie postępującej. J Neuropsychiatria Clin Neurosci. 2011; 23:2.
• Medina J, Weintraub S. Depresja w pierwotnie postępującej afazji. J Geriatr Psychiatria Neurol. 2007; 20:153–160.
• Mesulam MM. Pierwotna postępująca afazja. Roczniki Neurologii. 2001; 49 (4):425-32.

Zobacz też:

• Kiedy rozmowa się kończy: odmiana logopeniczna, pierwotna postępująca afazja
• Zapytaj eksperta: czy logopenic PPA to zaburzenie FTD czy choroba Alzheimera?
• Podtypy PPA: pomaganie czy utrudnianie zrozumienia PPA?
• Z perspektywy opiekuna: muzykoterapia i zapamiętywanie języka
• Z perspektywy opiekuna: znaczenie terapii mowy i języka w PPA
• Co zrobić… Zarządzanie wariantem logopenicznym PPA
• Pobierz cały numer (pdf)